Kryzys w przedsiębiorstwie
XXI wiek przyniósł wiele nowych rozwiązań w sferze komunikowania się, handlu, automatyzacji produkcji, którym towarzyszy niespotykana do tej pory dynamika zmian. Nowe produkty, usługi i rozwiązania, stały się szybko niezbędnym elementem naszego życia i mają wpływ nie tylko na każdego człowieka, lecz także na przedsiębiorstwa, które powinny wykorzystywać nowe jakości w celu poprawy swojej pozycji rynkowej. Jest rzeczą naturalną, że właściciele albo zarządy firm starają się wykorzystać szanse jakie niosą ze sobą te nowe rozwiązania, z drugiej strony muszą starannie chronić swoje podmioty przez nowymi zagrożeniami, które stale pojawiają się i dotyczą wszystkich obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa, począwszy od strategii zarządzania, poprzez finanse, formuły zatrudnienia pracowników, jaki i kanały sprzedaży. Tak szerokie spektrum zmian oraz dynamika otoczenia biznesowego skutkuje zwiększonym ryzykiem wystąpienia kryzysu w przedsiębiorstwie, który może pojawić się na każdym etapie jego rozwoju i następować z odmiennych przyczyn. Jego następstwem, przy niekorzystnym zbiegu okoliczności może być eliminacja z rynku podmiotów o długiej historii, dysponujących know-how i potencjałem materialnym.
Większość państw, także Polska stara się rozwiązaniami prawnymi wesprzeć przedsiębiorców, których dotknęły skutki kryzysu i ich dalsze funkcjonowanie jest zagrożone. W ostatnich latach weszły w życie nowe rozwiązania prawne, które można określić „kołami ratunkowymi” dla przedsiębiorców niewypłacalnych lub zagrożonych tym stanem.
Prawo restrukturyzacyjne
Od dnia 1 stycznia 2016r. obowiązuje ustawa Prawo restrukturyzacyjne, która umożliwiła przedsiębiorcom skorzystanie z czterech postępowań, których celem jest uniknięcie ich upadłości i zawarcie układu z wierzycielami przez zadłużone podmioty.
Ustawa Prawo restrukturyzacyjne uporządkowała wiele pojęć i terminów i co najważniejsze wymusiła na przedsiębiorcy aktywną postawę po pojawieniu się symptomów kryzysu. Przesłaniem ustawy jest podkreślenie, że podjęcie działań we wczesnej fazie sytuacji kryzysowej daje szansę poprawy ich skuteczności oraz umożliwia skorzystanie ze wsparcia interesariuszy a także przepisów prawa. Statystyka pierwszych lat funkcjonowania ustawy w pełni potwierdza rosnące nią zainteresowanie ze strony firm zagrożonych niewypłacalnością.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne
Ustawą z dnia 19 czerwca 2020r. wprowadzono w życie uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. Całkowicie nowa jakość, która z założenia miała krótkookresowo wesprzeć przedsiębiorców, których dotknął kryzys spowodowany pandemią koronawirusa. Nowe przystępne regulacje związane z możliwością otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego przez przedsiębiorcę, po podpisaniu umowy nadzoru z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, m.in. trwałość uprzednio zawartych umów zawieranie postępowań egzekucyjnych, krótki okres trwania – 4 miesiące, spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem. Ustawodawca nowelizując ustawę Prawo restrukturyzacyjne, większość z tych rozwiązań wprowadził z dniem 1 grudnia 2021r. na stałe do porządku prawnego.
Dyrektywa restrukturyzacyjna
Kolejnym etapem doskonalenia mechanizmów wspierających polskich przedsiębiorców znajdujących się w sytuacji kryzysowej będzie wdrożenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, która obowiązuje od 16 lipca 2019r.
Rekomendowane państwom członkowskim Unii Europejskiej rozwiązania mają na celu przyczynienie się do zapewnienia przedsiębiorcom, którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, dostępu do skutecznych krajowych ram restrukturyzacji zapobiegawczej, które umożliwią im kontynuowanie działalności. Kolejnym celem jest zapewnienie uczciwym niewypłacalnym lub nadmiernie zadłużonym przedsiębiorcom skorzystania z całkowitego umorzenie długów po upływie rozsądnego czasu, co jest przesłanką drugiej szansy. Trzeci cel to poprawa skuteczności tych postępowań, oraz skrócenie czasu ich trwania.
Dyrektywa w art. 3 zawiera wykaz narzędzi wczesnego ostrzegania, które powinny pozwolić wykryć okoliczności mogące prowadzić do zagrożenia niewypłacalności i sygnalizować konieczność podjęcia niezwłocznych działań.
Kolejne artykuły dyrektywy odnoszą się do ram restrukturyzacji zapobiegawczej, wszczynania indywidualnych czynności egzekucyjnych, planów restrukturyzacyjnych, umorzenia długów, itd. – kluczowych mechanizmów, które będą wdrożone w Polsce w ramach Polityki Nowej Szansy 2.0.
Pomoc państwa dla firm w kryzysie, Dyrektywa restrukturyzacyjna oraz Polityka Nowej Szansy będą tematami prezentacji i dyskusji panelowych w trakcie konferencji organizowanej przez Biuro Regionalne PAPRP w Poznaniu w dniu 8 grudnia 2021r., na którą serdecznie zapraszam.
Andrzej Głowacki
Prezes Zarządu DGA S.A.
LDR nr 689
Poznań, 23 XI 2021r.